Skaningowy mikroskop elektronowy (SEM) w połączeniu ze spektroskopią rentgenowską z dyspersją energii (EDS) jest niezwykle przydatny w dziedzinie kryminalistyki. SEM pozwala na uzyskanie szczegółowych obrazów powierzchni próbek, podczas gdy EDS dostarcza informacji o składzie chemicznym.
SEM jest wykorzystywany do analizy mikroskopowych śladów, takich jak włosy, włókna, pyłki, gleby, farby, proszki i cząstki powystrzałowe (GSR). Dzięki zdolności SEM do generowania wysokiej rozdzielczości obrazów badacze mogą dokładnie zidentyfikować i porównać te mikroślady.
Analiza GSR jest często stosowaną metodą w kryminalistyce, szczególnie w przypadkach związanych z użyciem broni palnej. GSR to mikrocząstki powstałe podczas oddawania strzału. W skład GSR wchodzą niespalone lub częściowo spalone cząsteczki prochu, cząstki pochodzące ze spłonki amunicji, pozostałości smarów oraz ślady metali z łuski i użytej broni.
Cząstki GSR są wykrywane w miejscach jak ręce podejrzanego, ubranie, skóra osoby oddającej strzał z broni palnej oraz w otoczeniu domniemanego zdarzenia. Obecność GSR na osobie podejrzanej jest istotnym wskaźnikiem oceny jej zeznania.
Cząstki powystrzałowe zawierają w sobie najczęściej ołów, antymon oraz bar. Pierwiastki te dają bardzo silny sygnał na detektorze elektronów wstecznie rozproszonych co ułatwia ich poszukiwanie na próbce, oraz mają wiele linii na widmie EDS, co z kolei ułatwia ich identyfikację. Ustalenie obecności metalicznych cząstek powystrzałowych w materiale pobranym z rąk lub odzieży osoby podejrzanej pozwala stwierdzić z bardzo dużym lub dużym prawdopodobieństwem, że strzelała ona, dotykała broni z której strzelano, lub jakiegokolwiek zanieczyszczonego pozostałościami powystrzałowymi przedmiotu, lub też znajdowała się w pobliżu, gdy oddano strzał z broni palnej.
SEM i EDS są skutecznymi narzędziami w kryminalistyce. Pozwalają na szczegółową analizę mikrośladów, co może być kluczowe dla rozwiązania sprawy. Dzięki nim, nawet najmniejszy fragment dowodu może przyczynić się do ujawnienia prawdy.